Όταν ο Sam Altman ένιωσε «άχρηστος»: Το GPT‑5 και ο Ψίθυρος του Manhattan Project

“Ήταν τρομακτικό. Ένιωσα άχρηστος. Σκέφτηκα το Manhattan Project.”
— Sam Altman, Αύγουστος 2025

Η OpenAI ανακοίνωσε επίσημα το GPT‑5. Ένα ορόσημο. Ένα νέο επίπεδο. Μια ακόμα στροφή στον δρόμο προς την τεχνητή γενική νοημοσύνη (AGI). Ο ίδιος ο Sam Altman, συνιδρυτής και CEO της OpenAI, μίλησε δημόσια για την εμπειρία του καθώς δοκίμαζε τη νέα έκδοση. Δεν χρησιμοποίησε λέξεις εντυπωσιασμού. Αντίθετα: εξέφρασε υπαρξιακή ανησυχία. Και το έκανε με μια ιστορική σύγκριση: το Manhattan Project — το πρόγραμμα που έφερε στον κόσμο την ατομική βόμβα.

Τι είναι το GPT‑5 και γιατί προκαλεί δέος;

Η νέα έκδοση του GPT είναι πολύγλωσση, πολυτροπική, εξελιγμένη στην κατανόηση και στον διάλογο, ικανή να αναλύει ή να δημιουργεί περιεχόμενο επιπέδου διδακτορικού. Όχι απλώς chatbot. Πλέον μιλάμε για έναν εικονικό συνεργάτη, έναν ψηφιακό αναλυτή, έναν αυτόνομο μηχανισμό διαχείρισης γνώσης.

Και όμως, αυτή η πρόοδος δεν συνοδεύτηκε από θριαμβευτισμό. Ο Altman περιέγραψε μια προσωπική στιγμή που άλλαξε τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το έργο του:
Καθώς δοκίμαζε το μοντέλο, του έδωσε μια δύσκολη αποστολή: να απαντήσει σε ένα ευαίσθητο email που ο ίδιος δεν ήξερε πώς να διαχειριστεί. Το GPT‑5 έγραψε μια άψογη απάντηση. Και εκείνος ένιωσε… άχρηστος.

Ο παραλληλισμός με το Manhattan Project

Η σκέψη του Altman πήγε πίσω. Πολύ πίσω. Στους δημιουργούς της πρώτης ατομικής βόμβας.
Επιστήμονες που έφτιαξαν ένα εργαλείο για να νικήσουν τον πόλεμο, και κατέληξαν με την ευθύνη ενός όπλου που μπορούσε να εξαφανίσει την ανθρωπότητα.

“Δεν υπάρχουν ενήλικες στο δωμάτιο”, είπε. Και δεν το εννοούσε κυριολεκτικά.
Εννοούσε ότι η τεχνολογία προχωράει πιο γρήγορα από τη δυνατότητά μας να την ρυθμίσουμε, να την καταλάβουμε και – κυρίως – να την διαχειριστούμε.

Ανθρωπότητα και AI: Ποιος είναι ο επόπτης;

Αυτό το ερώτημα έχει τεθεί πολλές φορές και μέσα από τα άρθρα μου. Όταν το 2023 γράφαμε για το “AI Alignment” και τις επιστολές επιστημόνων που ζητούσαν παύση στην ανάπτυξη των LLMs, αυτό που φοβόμασταν δεν ήταν τα ίδια τα μοντέλα. Ήταν η αδυναμία μας να τα ελέγξουμε ηθικά.

Και σήμερα, δύο χρόνια μετά, βλέπουμε την ίδια αβεβαιότητα να αγγίζει ακόμα και τον άνθρωπο που κρατάει το τιμόνι της πιο ισχυρής AI πλατφόρμας στον κόσμο.

Η ιστορική ευθύνη των δημιουργών

Ο J. Robert Oppenheimer, ο “πατέρας της ατομικής βόμβας”, έμεινε στην ιστορία για την φράση του:

“Now I am become Death, the destroyer of worlds.”

Η φράση αυτή, που παρέπεμπε στη Bhagavad Gita, εξέφρασε την τραγικότητα του ανθρώπου που φτιάχνει κάτι πιο ισχυρό απ’ ό,τι μπορεί να φανταστεί. Και αναρωτιέται:
“Τι φτιάξαμε;”

Το ίδιο αναρωτιέται και σήμερα ο Altman. Και είναι σημαντικό να τον ακούμε. Όχι γιατί φοβόμαστε, αλλά γιατί ο φόβος είναι η αρχή της ευθύνης.

Από εδώ και πέρα: 5 Σκέψεις

1. Δεν είναι η δύναμη το πρόβλημα. Είναι η απουσία εποπτείας.
   Αν κάτι μας δίδαξε η Ιστορία είναι ότι οι τεχνολογίες δεν είναι “καλές” ή “κακές” — αλλά γίνονται επικίνδυνες όταν απελευθερώνονται χωρίς οδικό χάρτη.
2. Ο φόβος ενός δημιουργού είναι σημάδι ωριμότητας.
   Η συγκίνηση του Altman δείχνει άνθρωπο που συνειδητοποιεί ότι δεν κάνει coding πια — αλλά ιστορία.
3. Χρειαζόμαστε “ενήλικες στο δωμάτιο”.
   Πολιτικές, ρυθμιστικές αρχές, εκπαιδευτικά προγράμματα, ηθικά πρωτόκολλα — όλα πρέπει να συμβαδίσουν με την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης.
4. Οι προγραμματιστές, οι CTOs, οι founders πρέπει να κοιτούν πέρα από το MVP.
   Όταν χρησιμοποιείς εργαλεία όπως το GPT‑5, δεν απλώς φτιάχνεις apps. Φτιάχνεις ένα σύστημα επιρροής.
5. Η υπαρξιακή ανησυχία δεν είναι αδυναμία. Είναι πυξίδα.
   Ο κόσμος χρειάζεται ηγέτες που νιώθουν την τεχνολογία, όχι απλώς την εκμεταλλεύονται.

Τελική σκέψη

Η ιστορία θα γράψει κάποτε για τον 21ο αιώνα: “Ήταν η εποχή που ο άνθρωπος κατασκεύασε κάτι που δεν ήξερε αν θα μπορέσει να κρατήσει.”

Η ερώτηση είναι: θα είμαστε απλοί θεατές ή συνδιαμορφωτές του μέλλοντος;

Το GPT‑5 είναι εδώ. Το τι θα γίνει αύριο εξαρτάται από το ποιος θα έχει το θάρρος να θέσει τα δύσκολα ερωτήματα — και να απαιτήσει απαντήσεις.